"Value traps" zou men kunnen vertalen als "waarde-vallen". Kenmerkend voor 'value-traps' is dat de boekwaarde van deze bedrijven hoger is dan de marktcapitalisatie op de beurs. Eén aandeel vertegenwoordigt dus meer waarde dan de beurskoers. Daarnaast is het tegelijk ook een vereiste dat de onderneming een dividend uitkeert.
Door de lage beurskoers is het dividendrendement dan vaak hoger dan voor vele 'correct' of overgewaardeerde aandelen. 'Value traps' vindt men bijna altijd in 'mature economische sectoren' waar de groeiverwachtingen eerder laag zijn. Soms gaat het ook over sectoren waar de winstmarges onder druk staan.
Yahoo fundamentals view
Wie soms een koerslijst van Yahoo gebruikt, zal al gemerkt hebben dat er verschillende mogelijke voorstellingen van gegevens of 'views' zijn. Eén van die 'views' geeft de 'fundamentals' weer. Dat zijn enkele sleutelvariabelen over de beursgenoteerde ondernemingen.
Men kan de voorstelling van gegevens ook aanrijken in een eigen aangepaste lijst. Dat wordt dan 'adapted view' genoemd.
Criteria
Een belangrijk fundamenteel gegeven is de 'Price to Book ratio'. Eén van de noodzakelijke voorwaarden voor het vinden van een waarde-val is dan dat die verhouding kleiner is dan 1. Voor de ondernemingen genoteerd op Euronext Brussel, is dat wel vaker het geval.
Het andere criterium is dat de onderneming winstgevend is en er een dividend uitbetaald wordt. Het dividend en het dividendrendement worden dan ook in de lijst weergegeven. En om te verifiëren of dat dividend houdbaar is, zijn ook de trailing en forward P/E opgenomen. In verstaanbaar nederlands de koerswinstverhouding van het afgelopen boekjaar en de schatting daarvan voor het lopende of volgende boekjaar.
Typische voorbeelden zijn het overgrote deel van de holdings, met in het bijzonder de mono-holdings zoals Solvac en Tubize. Ook de meeste vastgoed gerelateerde bedrijven en met name vele GVV'n horen ook in die lijst thuis. Daarnaast zijn er nog enkele dienstenbedrijven zoals BPost en Proximus, maar bvb ook Aperam, de producent van onroestbaar staal. Deze drie laatste maakten in het recente verleden ook deel uit van de BEL20. Verder vinden we ook nog Tessenderlo Chemie dat er een beroerd beursjaar op zitten heeft. Agfa Gevaert heeft dan wel de laagste koers/boekwaarde verhouding, maar heeft sinds ongeveer 10 jaar geen dividend meer uitgekeerd, en dat was nu net het andere belangrijke criterium.
IFRS versus EPRA
IFRS staat voor International Financial Reporting Standards. Het is een set boekhoudprincipes dat voorschrijft hoe inkomsten, uitgaven, investeringen en toekomstige verplichtingen geboekt moeten worden.
Voor GVV'n wordt meestal de EPRA NAV gehanteerd voor de boekwaarde. Naast het feit dat er daarvan een aantal varianten zijn (die bvb betrekking hebben op de actuariële waarde van de instrumenten voor rente-indekking) bestaat er ook een IFRS. De IFRS boekwaarde kan berekend worden voor alle ondernemingen op een gelijkaardige manier. De vergelijking tussen ondernemingen uit verschillende sectoren wordt er dus beter op, maar dat brengt ook mee dat de berekende Price/book ratio's voor GVV'n niet samenvallen met diegene die je bekomt met de EPRA NAV.
De IFRS winst is al evenmin vergelijkbaar met de courante uitkeerbare winst die die GVV'n rapporteren. De IFRS houdt immers rekening met niet-gerealiseerde meerwaarden of minwaarden op de vastgoedportefeuille. Die vertonen een grillig verloop dat erg afhankelijk is van de conjunctuur, de gemiddelde looptijd van de huurcontracten en de vooruitzichten voor het vastgoed in portefeuille.
... en daarna begint de interpretatie
We hadden het hier uitsluitend over 'noodzakelijke voorwaarden' om een onderneming te beschouwen als een 'waarde-val'. Niet alle ondernemingen die daaraan voldoen zijn echter 'value traps'. Sommige ondernemingen worden een waarde-val juist doordat de koers erg is teruggevallen, terwijl het dividend niet in gevaar komt en het dividendrendement zelfs erg hoog oploopt.
Indien beleggers zich ten onrechte veel zorgen gemaakt hebben, kan de koers van een aandeel opnieuw beduidend stijgen en blijft het hele 'value trap' scenario alleen een nare droom.
In sommige gevallen kan het ook een zichzelf vervullende voorspelling zijn. Een onderneming heeft bvb een kapitaalverhoging nodig en het nieuws hangt te lang als een schaduw boven de beurskoers die erg diep wegzakt. De beslissing wordt te lang uitgesteld en finaal worden (te) veel nieuwe aandelen uitgegeven aan een (te) lage koers. Voor bestaande aandeelhouders brengt dat een aanzienlijke verwatering mee. Denk bvb aan Atenor of VGP.
In andere gevallen is een onderneming inderdaad een structurele waarde-val. Er wordt weliswaar een dividend uitgekeerd dat betaalbaar is uit de bedrijfswinst, maar de winstmarge staat blijvend onder druk en dividendverlagingen zijn aan de orde. Reorganisaties of rationaliseringen dringen zich op, maar die hebben dan weer hun invloed op de omzet. Daarbij zijn we aanbeland bij de 'typische categorie' van 'value traps'.
Dividendbetalers die niet minstens voor de trailing (afgelopen boekjaar) of voor het lopende of eerstvolgende boekjaar een (positieve) koerswinstverhouding vermelden, zijn niet in de lijst opgenomen. Daardoor verdwijnen enkele holdings en vastgoed ondernemingen uit de lijst. Niet gerealiseerde minwaarden zijn doorgaans de spelbreker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten